Indian Currency : రూపాయి తయారీపై నష్టం.. రూ.500పై లాభం .. ఆర్‌బీఐ షాకింగ్ నివేదిక!

Indian Currency : ఒక రూపాయి నాణెం తయారు చేయడానికి ప్రభుత్వానికి దాని ఫేస్ వ్యాల్యూ కంటే ఎక్కువ ఖర్చు అవుతుందన్న సంగతి చాలా మందికి తెలియదు. భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (ఆర్‌బీఐ) 2018లో ఒక RTI ప్రశ్నకు ఇచ్చిన సమాధానంలో ఈ సమాచారాన్ని వెల్లడించింది. ఈ నివేదిక ప్రకారం ఒక రూపాయి నాణెం తయారు చేయడానికి రూ. 1.11 ఖర్చవుతుంది. అయితే దాని రియల్ వ్యాల్యూ కేవలం 1 రూపాయి మాత్రమే. అంటే, ప్రతి రూపాయి నాణెం తయారు చేయడం వల్ల ప్రభుత్వానికి 11 పైసల నష్టం వస్తుంది.

నాణేల తయారీ ఖర్చులు: 2, 5, 10 రూపాయల నాణేలకు ఎంత?
ఒక రూపాయి నాణెం మాత్రమే కాదు. ఇతర నాణేల తయారీ ఖర్చులు కూడా ఆసక్తికరంగా ఉన్నాయి.
* 2 రూపాయల నాణెం తయారు చేయడానికి రూ. 1.28 ఖర్చవుతుంది.
* 5 రూపాయల నాణెం తయారు చేయడానికి రూ. 3.69 ఖర్చవుతుంది.
* 10 రూపాయల నాణెం తయారు చేయడానికి రూ. 5.54 ఖర్చవుతుంది.

Read Also:Banking Frauds : సామాన్యులనే కాదు..బ్యాంకులనూ దోచేస్తున్న కేటుగాళ్లు..ఏడాదిలో 3రెట్లు పెరిగిన సైబర్ మోసాలు

ఈ నాణేలన్నీ ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యంలో నడిచే మింట్‌లలో (టక్సాల్) తయారు అవుతాయి. ఇవి ప్రధానంగా ముంబై , హైదరాబాద్‌లలో ఉన్నాయి. 1 రూపాయి నాణెం స్టెయిన్‌లెస్ స్టీల్‌తో తయారు చేస్తారు. దీని బరువు 3.76 గ్రాములు, వ్యాసం 21.93 మి.మీ., మందం 1.45 మి.మీ. ఉంటుంది.

నోట్ల ముద్రణ ఖర్చులు: 100, 200, 500 నోట్లకు ఎంత?
నాణేలతో పాటు, నోట్ల ముద్రణ ఖర్చులపై కూడా దృష్టి పెట్టింది. 1 రూపాయి నోటుతో సహా అన్ని నాణేల ముద్రణ బాధ్యత ప్రభుత్వం ఆధీనంలో ఉంటుంది. అయితే, 2 రూపాయల నుంచి 500 రూపాయల వరకు గల నోట్ల ముద్రణ బాధ్యత ఆర్‌బీఐకి ఉంటుంది. 2000 రూపాయల నోట్ల ముద్రణ ఇప్పుడు నిలిపి వేసిన సంగతి తెలిసిందే.

RTIలో ఇచ్చిన డేటా ప్రకారం
* 100 రూపాయల నోటు ముద్రణకు రూ. 1.77 ఖర్చవుతుంది.
* 200 రూపాయల నోటు ముద్రణకు రూ. 2.37 ఖర్చవుతుంది.
* 500 రూపాయల నోటు ముద్రణకు రూ. 2.29 ఖర్చవుతుంది.
అంటే, ఒక 500 రూపాయల నోటును ముద్రించడానికి కేవలం రూ. 2.29 ఖర్చవుతుంది. కానీ దాని విలువ 500 రూపాయలు. ఇది ప్రభుత్వానికి లాభదాయకం అని చెప్పొచ్చు.

Read Also:Tulsi Benefits : జుట్టు రాలడం తగ్గి..నిగనిగలాడే జుట్టు కావాలంటే తులసితో ఈ టిప్స్ పాటించండి

నష్టం ఉన్నా నాణేలు ఎందుకు?
కరెన్సీ తయారీ కేవలం దాని ముఖ విలువ ఆధారంగానే కాకుండా, వ్యాపార, వ్యూహాత్మక నిర్ణయాల మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. నాణేలు ఎక్కువ కాలం మన్నుతాయి. అయితే నోట్లను ఎప్పటికప్పుడు మార్చాల్సి వస్తుంది. ఈ కారణంగా కొన్ని నాణేలపై నష్టం వచ్చినా, అవి కరెన్సీ వ్యవస్థలో క్వాలిటీని తీసుకువస్తాయి.